[undefined=undefined][undefined=undefined]١
از قانون اساسی جمهوري اسلامی ایران
1358/8/ مصوب 24
اصل هفتم
طبق دستور قرآن کریم : ‹‹ و امرهم شوري بینهم ›› و ‹‹ شاورهم فی الامر ›› شوراها ، مجلس
شوراي اسلامی ، شوراي استان ، شهرستان ، شهر ، محل ، بخش ، روستا و نظایر اینها از
ارکان تصمیم گیري و اداره امور کشورند .
موارد ، طرز تشکیل و حدود اختیارات و وظایف شوراها را این قانون و قوانین
ناشی از آن معین می کند .
اصل یکصدم
براي پیشبرد سریع برنامه هاي اجتماعی ، اقتصادي ، عمرانی ، بهداشتی ، فرهنگی ،
آموزشی و سایر امور رفاهی از طریق همکاري مردم با توجه به مقتضیات محلی ، اداره امور
هر روستا ، بخش ، شهر ، شهرستان یا استان با نظارت شورایی به نام شوراي ده ، بخش ،
شهر ، شهرستان یا استان صورت می گیرد که اعضاي آن را مردم همان محل انتخاب میکنند .
اصل یکصدو یکم
بمنظور جلوگیري از تبعیض و جلب همکاري در تهیه برنامه هاي عمرانی و رفاهی
استانها و نظارت بر اجراي هماهنگ آنها ، شوراي عالی استانها مرکب از نمایندگان شوراهاي
استانها تشکیل می شود .
نحوه تشکیل و وظایف این شورا را قانون معین می کند .
٢
اصل یکصد و دوم
شوراي عالی استانها حق دارد در حدود وظایف خود طرحهایی تهیه و مستقیماً یا از
طریق دولت به مجلس شوراي اسلامی پیشنهاد کند . این طرحها باید در مجلس مورد
بررسی قرار گیرد .
اصل یکصد و سوم
استانداران ، فرمانداران ، بخشداران و سایر مقامات کشوري که از طرف دولت
تعیین می شوند در حدود اختیارات شوراها ملزم به رعایت تصمیمات آنها هستند .
اصل یکصد و پنجم
تصمیمات شوراها نباید مخالف موازین اسلام و قوانین کشور باشد .
اصل یکصد و ششم
انحلال شوراها جز در صورت انحراف از وظایف قانونی ممکن نیست . مرجع
تشخیص انحراف و ترتیب انحلال شوراها و طرز تشکیل مجدد آنها را قانون معین می کند .
شورا در صورت اعتراض به انحلال حق دارد به دادگاه صالح شکایت کند و دادگاه
موظف است خارج از نوبت به آن رسیدگی کند .
٣
قانون تشکیلات ، وظایف و انتخابات شوراهاي اسلامی کشور
و انتخاب شهرداران
1375/3/ مصوب 1
فصل اول – تشکیلات
1382 ) – براي پیشبرد سریع برنامه هاي اجتماعی ، /5/ ماده 1 ( اصلاحی 5
اقتصادي ، عمرانی ، بهداشتی ، فرهنگی ، آموزشی و سایر امور رفاهی از طریق همکاري
مردم با توجه به مقتضیات محلی اداره امور هر روستا ، بخش ، شهر ، شهرستان یا استان با
نظارت شورایی به نام شوراي ده (روستا) ، بخش ، شهر ، شهرستان یا استان صورت
میگیرد و بمنظور جلوگیري از تبعیض و جلب همکاري در تهیه برنامه هاي عمرانی و رفاهی
استانها و نظارت بر اجراي هماهنگ آن ، شوراي عالی استانها مرکب از نمایندگان شوراهاي
استان تشکیل می شود . 1
1382 ) – در کلیه مواد و تبصره ها و بندهاي قانون /7/ ماده 1 مکرر ( الحاقی 6
تشکیلات ، وظایف و انتخابات شوراهاي اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب
1375/3/1 ، کلمه ‹‹ شهرك ›› و موضوعات مربوط به آن حذف می گردد . 2
1382 ) – مقصود از شورا در این قانون و سایر قوانین معتبر /5/ ماده 2 ( اصلاحی 5
درخصوص شوراهاي اسلامی کشوري شوراهاي روستا ، بخش ، شهر ، شهرستان ، استان و
عالی استانها می باشد . 3
1 متن سابق ماده 1 و سایر مواد و توضیحات لازم در انتهاي این مجموعه آمده است .
٢ در مواردي که فقط نام شهرك حذف شده است ، متن سابق نیامده است .
۴
1382 ) – دوره فعالیت شوراهاي روستا و شهر از تاریخ /7/ ماده 3 ( اصلاحی 6
تشکیل چهارسال می باشد که از نهم اردیبهشت ماه ، سالروز فرمان تاریخی حضرت امام
خمینی (ره) مبنی بر تشکیل شوراها شروع و در هشتم اردیبهشت ماه چهارسال بعد خاتمه
می یابد. 4
1382 ) – انتخابات شوراهاي روستا و شهر باید به صورتی /7/ تبصره ( الحاقی 6
برگزار شود که حداقل پانزده روز قبل از نهم اردیبهشت ماه اعضاي شوراها مشخص شده
باشند .
ماده 4- تعداد اعضاي شوراي اسلامی روستاهاي تا 1500 نفر جمعیت سه نفر و
روستاهاي بیش از 1500 نفر جمعیت و بخش پنج نفر خواهد بود .
ماده 5 – در هر بخش شوراي بخش با اکثریت نسبی از بین نمایندگان منتخب
شوراهاي روستاهاي واقع در محدوده بخش تشکیل می شود و در صورتی که عضو معرفی
شده از شوراي روستا به عضویت اصلی و علی البدل شوراي بخش انتخاب شود از
عضویت شوراي روستا خارج نخواهد شد .
ماده 6- شوراي بخش پس از تشکیل حداقل سه چهارم شوراهاي روستاهاي تابع
بخش تشکیل می گردد .
تبصره – از یک روستا بیش از یک نفر نباید در شوراي بخش حضور داشته باشد
و در صورتی که تعداد روستاهاي بخش کمتر از پنج روستا باشد اعضاي شوراي بخش از
میان مجموع اعضاي شوراهاي روستاها انتخاب خواهند شد و نهایت حداقل باید از هر
روستا یک نفر انتخاب گردد .
۵
1382 ) – تعداد اعضاي اصلی و علی البدل شوراي شهر به /5/ ماده 7 ( اصلاحی 5
شرح زیر می باشد :
الف – شهرهاي تا بیست هزار نفر جمعیت ، پنج نفر عضو اصلی و دو نفر
عضو علی البدل .
ب – شهرهاي از بیست هزار نفر تا پنجاه هزار نفر جمعیت ، هفت نفر عضو اصلی و
سه نفر عضو علی البدل .
ج – شهرهاي از پنجاه هزار نفر تا یکصد هزار نفر جمعیت ، نه نفر عضو اصلی و
چهار نفر عضو علی البدل .
د – شهرهاي از یکصد هزار نفر تا دویست هزار نفر جمعیت ، یازده نفر عضو اصلی
و پنج نفر عضو علی البدل .
ه - شهرهاي از دویست هزار نفر تا پانصد هزار نفر جمعیت ، سیزده نفر
عضو اصلی و شش نفر عضو علی البدل .
و – شهرهاي از پانصد هزار نفر تا یک میلیون نفر جمعیت ، پانزده نفر عضو اصلی
و هفت نفر عضو علی البدل .
ز – شهرهاي بیشتر از یک میلیون نفر تا دو میلیون نفر جمعیت ، بیست و یک نفر
عضو اصلی و هشت نفر عضو علی البدل .
ح – شهرهاي بیش از دو میلیون نفر جمعیت ، بیست و پنج نفر عضو اصلی و
ده نفر عضو علی البدل .
ط – شهر تهران سی و یک نفر عضو اصلی و دوازده نفر عضو علی البدل .
۶
تبصره – ملاك تشخیص جمعیت هر شهر و روستا ، آخرین سرشماري عمومی
نفوس و مسکن با اعلام رسمی مرکز آمار ایران خواهد بود . 5
1382 ) – در صورت استعفا ، فوت یا سلب عضویت هر یک از /7/ ماده 8 ( اصلاحی 6
اعضاي شوراي روستا ، بخش و شهر ، عضو علی البدل به ترتیب آرا جایگزین می شود . 6
1382 ) – چنانچه یک یا چند روستا به شهر تبدیل شود ، /7/ ماده 9 ( اصلاحی 6
شوراي شهر از میان اعضاي شوراهاي آن روستاها به ترتیب آرا در انتخابات و به نسبت
جمعیت روستاها تشکیل می شود . 7
1382 ) – در شهرهاي جدیدالتأسیس ( به تشخیص /7/ تبصره ( الحاقی 6
وزارت کشور ) انتخابات شوراي شهر براي بقیه دوره چهارساله برگزار می شود .
ماده 10 – نمایندگان مجلس شوراي اسلامی ، استانداران ، فرمانداران ، بخشداران ،
دهیاران و مدیران کل و رؤساي ادارات می توانند در جلسات شوراي اسلامی حوزه
مسئولیت خود بدون حق رأي شرکت کنند .
تبصره – شوراها در صورت ضرورت و بنا به دعویت دهیار ، بخشدار و فرماندار
ذي ربط موظف به تشکیل جلسه فوق العاده می باشند . این دعوت باید کتبی و با تعیین
وقت قبلی و ذکر دستورجلسه باشد .
1382 ) – شوراي شهرستان از نمایندگان شوراهاي /7/ ماده 10 مکرر ( الحاقی 6
شهرها و بخشهاي واقع در محدوده آن شهرستان که در مرحله اول با رأي اکثریت مطلق و
در صورت عدم احراز در مرحله دوم با رأي اکثریت نسبی هر یک از شوراهاي مزبور انتخاب
و معرفی شده اند ، تشکیل می گردد .
٧
تبصره 1- در شوراي شهرستان ، از شوراي هر بخش یک نفر و از شوراي هر یک
از شهرهاي تا پانصد هزار نفر جمعیت یک نفر و بیش از پانصدهزار نفر جمعیت دو نفر و
شهر تهران سه نفر عضویت خواهند داشت .
تبصره 2- تعداد اعضاي شوراي شهرستان حداقل پنج نفر می باشد . چنانچه تعداد
شهرها و بخشهاي یک شهرستان کمتر از پنج باشد ، کسري تعداد اعضاي شوراي شهرستان
تا پنج نفر به نسبت جمعیت هر بخش یا شهر ، از شوراي بخش یا شهر مربوط تأمین
میشود . در هر صورت هر بخش یا شهر نباید بیش از دو نفر نماینده در شوراي شهرستان
داشته باشد .
تبصره 3- شوراي شهرستان حداکثر ظرف یک ما ه پس از تشکیل دو سوم
شوراهاي شهرها و بخشهاي واقع در محدوده آن شهرستان به دعوت فرماندار تشکیل
میشود .
1382 ) – شوراي استان از نمایندگان منتخب شوراهاي /7/ ماده 11 ( اصلاحی 6
شهرستانهاي تابعه که در مرحله اول با رأي اکثریت مطلق و در صورت عدم احراز ، در
مرحله دوم با اکثریت نسبی از بین اعضاي شوراي شهرستان انتخاب و معرفی شده اند
تشکیل می شود . 8
1382 ) – تعداد اعضاي شوراي استان حداقل پنج نفر است . /7/ تبصره 1 ( الحاقی 6
چنانچه یک استان کمتر از پنج شهرستان داشته باشد کسري تعداد اعضاي شوراي استان تا
پنج نفر به نسبت جمعیت از شوراهاي شهرستانهاي ذیربط تأمین می شود . در هر صورت
هر شهرستان نباید بیش از دو نماینده در شوراي استان داشته باشد و در صورتی که
٨
استان فقط یک شهرستان داشته باشد ، اعضاي شوراي استان همان اعضاي شوراي
شهرستان خواهند بود .
1382 ) – شوراي استان حداکثر یک ماه پس از تشکیل /7/ تبصره 2 – ( الحاقی 6
دو سوم شوراهاي شهرستانهاي واقع در محدوده آن استان به دعوت استاندار تشکیل
میشود .
1382 ) – شوراي روستا ، بخش ، شهر ، شهرستان و استان /7/ ماده 12 ( اصلاحی 6
در واحدهایی از تقسیمات کشوري تشکیل می شود که طبق قوانین و مقررات مربوط ، به
نام ده (روستا) ، بخش ، شهر ، شهرستان و استان شناخته شده باشد . 9
1382 ) – در صورت دعوت شوراي بخش از بخشدار ، /7/ ماده 13 ( اصلاحی 6
شوراي شهر مرکز شهرستان یا شوراي شهرستان از بخشدار یا فرماندار ، شوراي استان از
استاندار ، یا سایر مسئولین اجرایی سطوح فوق الذکر ، مقامات مذکور در جلسات شورا
شرکت خواهند نمود . این دعوت باید کتبی و با تعیین وقت و ذکر دستور جلسه باشد. 10
1382 ) – شوراي عالی استانها ، از نمایندگان منتخب /7/ ماده 14 ( اصلاحی 6
شوراهاي استانها که در مرحله اول با رأي اکثریت مطلق و در صورت عدم احراز ، در مرحله
دوم با اکثریت نسبی انتخاب و معرفی می شوند ، تشکیل می گردد . 11
1382 ) – از استانهاي تا دو میلیون نفر جمعیت ، دو /7/ تبصره 1 ( اصلاحی 6
نماینده و از استانهاي داراي بیش از دو میلیون نفر جمعیت ، سه نماینده و از استان تهران
چهار نماینده در شوراي عالی استانها عضویت دارند .
٩
1382 ) – حداکثر یک ماه پس از تشکیل دو سوم شوراهاي /7/ تبصره 2 ( الحاقی 6
استانها ، شوراي عالی استانها به دعوت وزیر کشور تشکیل می شود .
1382 ) – شوراي عالی استانها با درخواست وزیر کشور /7/ تبصره 3 ( الحاقی 6
موظف به تشکیل جلسه فوق العاده می باشد .
1382 ) – وزیران ، رؤساي مؤسسات و سازمانهاي دولتی و /7/ تبصره 4 ( الحاقی 6
نهادهاي عمومی غیردولتی با درخواست شوراي عالی استانها که باید به صورت کتبی و با
تعیین وقت قبلی و ذکر دستورجلسه باشد ، در جلسات آن شرکت می نمایند .
1382 ) – عضویت در کلیه شوراهاي موضوع این قانون /7/ ماده 14 مکرر ( الحاقی 6
افتخاري است و شغل محسوب نمی شود .
تبصره 1 – هر فرد می تواند فقط عضو یک شوراي روستا یا شهر باشد .
تبصره 2 – پذیرش استعفاي هر یک از اعضاي شورا منوط به تصویب شورا است .
تبصره 3 – نامزدشدن اعضاي شوراهاي اسلامی روستا و شهر در انتخابات مجلس
شوراي اسلامی منوط به پذیرش استعفاي آنها از سوي شورا در مهلت مقرر قانونی
میباشد .
1382 ) – جلسات شوراها علنی و با حضور دوسوم اعضاي /7/ ماده 15 ( اصلاحی 6
اصلی رسمیت می یابد و تصمیمات با اکثریت مطلق آراي حاضرین معتبر است و تشکیل
جلسات غیرعلنی منوط به تصویب دوسوم اعضاي حاضر در جلسه می باشد . 12
١٠
1382 ) – اولین جلسه شوراهاي موضوع این قانون به /7/ ماده 16 ( اصلاحی 6
دعوت مسئولین واحدهاي تقسیمات کشوري مربوط و با هیأت رئیسه سنی تشکیل میشود
تا هیأت رئیسه شورا شامل یک رئیس و یک نایب رئیس وحداقل یک منشی انتخاب شوند. 13
1382 ) – در صورت استعفا ، فوت یا سلب عضویت هر /7/ ماده 16 مکرر ( الحاقی 6
یک از اعضاي شوراهاي شهرستان ، استان و عالی استانها ، عضو جدید حداکثر ظرف مدت
یک ماه باید جایگزین شود .
فصل دوم – انتخابات
الف – کیفیت انتخابات
1382 ) – انتخاب اعضاي شوراي روستا و شهر به صورت /7/ ماده 17 ( اصلاحی 6
مستقیم ، عمومی ، با رأي مخفی و اکثریت نسبی آرا خواهد بود .
تبصره – در صورتی که آراي دو یا چند نفر از داوطلبان مساوي باشد اولویت با
ایثارگران می باشد و در صورت نبودن افراد مذکور اولویت با فرد یا افرادي است که داراي
مدرك تحصیلی بالاتر هستند و در صورت یکسان بودن مدرك تحصیلی ملاك انتخاب قرعه
است .
1382 ) – وزارت کشور میتواند با هماهنگی هیأت /7/ ماده 17 مکرر ( الحاقی 6
مرکزي نظارت بر انتخابات ، قرائت و شمارش آراء را در تمام ی ا تعدادي از حوزه هاي
انتخابیه با استفاده از رایانه انجام دهد .
ماده 18 – در هر نوبت انتخابات هر شخص واجد شرایط حق دارد فقط یک بار در
یک شعبه اخذ رأي با ارائه شناسنامه رأي دهد .
١١
1382 )- در انتخابات میاندوره اي ، در هر حوزه کسانی حق /7/ تبصره ( الحاقی 6
رأي دارند که در انتخابات قبلی آن دوره در همان حوزه رأي داده باشند یا در انتخابات
شرکت نکرده باشند .
ماده 19 – در موارد زیر برگهاي رأي باطل می شود ولی جزو آراي مأخوذه محسوب
می گردد و مراتب در صورتجلسه قید و برگهاي رأي مذکور ضمیمه صورتجلسه خواهد شد :
الف – آرا ناخوانا باشد .
ب – آرایی که از طریق خرید و فروش به دست آمده باشد .
ج – آرایی که داراي نام رأي دهنده یا امضا یا اثر انگشت وي باشد .
د – آرایی که کلاً حاوي اسامی غیر از نامزدهاي تأیید شده باشد .
ه - آرایی که سفید به صندوق ریخته شده باشد .
تبصره – چنانچه برگ رأي مشتمل بر اسامی خوانا و ناخوانا باشد فقط اسامی
ناخوانا باطل خواهد بود .
ماده 20 - در موارد زیر برگهاي رأي باطل می شود و جزو آراي مأخوذه محسوب
نمیگردد و مراتب در صورتجلسه قید و برگهاي رأي مذکور ضمیمه صورتجلسه خواهد شد :
الف – کل آراي صندوقی که فاقد لاك و مهر انتخاباتی باشد .
ب – کل آراي مندرج در صورتجلسه اي که صندوق اخذ رأي آن فاقد اوراق رأي یا
برگهاي تعرفه باشد .
ج – آرایی که زاید بر تعداد تعرفه باشد .
د – آرایی که فاقد مهر انتخاباتی باشد .
١٢
ه - آرایی که روي ورقه اي غیر از برگ رأي انتخاباتی نوشته شده باشد .
و – آراي کسانی که به سن قانونی رأي دادن نرسیده باشند .
ز – آرایی که با شناسنامه افراد فوت شده یا غیرایرانی اخذ شده باشد .
ح – آرایی که با شناسنامه غیر یا جعلی اخذ شده باشد .
ط – آرایی که با شناسنامه کسانی که حضور ندارند اخذ شده باشد .
ي – آرایی که از طریق تهدید به دست آمده باشد .
ك – آرایی که با تقلب و تزویر ‹‹ در تعرفه ها ، آرا ، صورتجلسه ها و شمارش ›› به
دست آمده باشد .
تبصره 1 – آراي زاید مذکور در بند ‹‹ ج ›› به قید قرعه از کل برگهاي رأي کسر
میشود .
تبصره 2- چنانچه احراز شود که رأي دهنده بیش از یک برگ رأي به صندوق
ریخته باشد ، همه اوراق وي باطل است و جزو آراي مأخوذه محسوب نخواهد شد .
ماده 21 - در صورتی که در برگ رأي علاوه براسامی نامزدهاي تأیید شده اسامی
دیگر نوشته شده باشد ، برگ رأي باطل نیست و فقط اسامی اضافه خوانده نمی شود .
ماده 22 - در صورتی که اسامی نوشته شده در برگ رأي بیش از تعداد لازم باشد ،
اسامی اضافه از آخر خوانده نمی شود .
ماده 23 - در صورتی که در برگ رأي نام یک داوطلب چند بار نوشته شده باشد
فقط یک رأي براي او محسوب می شود .
١٣
ماده 24 - در حوزه هاي انتخابیه اي که تا ده نفر نامزد انتخاباتی داشته باشد
نامزدها میتوانند به تنهایی یا اشتراك براي هر یک از شعبه هاي ثبت نام و اخذ رأي و در
حوزه هاي انتخابیه اي که بیش از ده نفر نامزد داشته باشد براي هر پنج شعبه ثبت نام و
اخذ رأي یک نفر نماینده جهت حضور در محل شعب اخذ رأي به هیأت اجرایی معرفی نمایند .
تبصره – چنانچه نمایندگان کاندیداها تخلفی در شعب اخذ رأي مشاهده نمایند
بدون دخالت مراتب را به هیأت اجرایی و نظارت کتباً اعلام خواهند نمود .
ب – شرایط انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان
ماده 25 - انتخاب کنندگان باید داراي شرایط زیر باشند :
-1 تابعیت کشور جمهوري اسلامی ایران .
-2 حداقل سن 15 سال تمام در روز اخذ رأي .
-3 سکونت حداقل یک سال در محل اخذ رأي به استثناي شهرهاي بالاي یکصدهزار
نفر جمعیت .
تبصره – کسانی که محل کار آنان خارج از محدوده حوزه انتخابیه باشد ولی افراد
تحت تکفل آنان مانند همسر و فرزندان حداقل یک سال قبل از انتخابات در حوزه انتخابیه
سکونت داشته باشند میتوانند در همان حوزه رأي دهند .
ماده 26 - انتخاب شوندگان هنگام ثبت نام باید داراي شرایط زیر باشند :
الف – تابعیت کشور جمهوري اسلامی ایران .
ب – حداقل سن 25 سال تمام .
1382 حذف شده است . 14 /7/ ج – این بند به موجب قانون اصلاحی 6
١۴
د – اعتقاد و التزام عملی به اسلام و ولایت مطلقه فقیه .
ه - ابراز وفاداري به قانون اساسی جمهوري اسلامی ایران .
1382 ) – دارابودن سواد خواندن و نوشتن براي شوراي روستا و /7/ و ( اصلاحی 6
داشتن حداقل مدرك دیپلم یا معادل آن براي شوراي شهرهاي داراي تا یک میلیون نفر
جمعیت و مدرك فوق دیپلم یا معادل آن براي شوراي شهرهاي داراي بیش از یک میلیون نفر
جمعیت . 15
تبصره 1- اقلیتهاي دینی شناخته شده در قانون اساسی به جاي اسلام باید به
اصول دین خود اعتقاد و التزام عملی داشته باشند .
تبصره 2- اعضاي شوراها باید در محدوده حوزه انتخابیه خود سکونت اختیار
نمایند . تغییر محل سکونت هر یک از اعضاي شورا از محدوده حوزه انتخابیه به خارج از
آن موجب سلب عضویت خواهد شد .
ماده 27 - اعضاي هیأتهاي اجرایی و نظارت انتخابات شوراها از داوطلب شدن در
حوزه هاي انتخابیه تحت مسئولیت خود محرومند .
1382 ) – اشخاص زیر به واسطه مقام و شغل خود از /7/ ماده 28 ( اصلاحی 6
داوطلب شدن براي شوراهاي اسلامی به ترتیب ذیل محرومند :
-1 رئیس جمهور و مشاورین و معاونین وي ، وزرا ء ، معاونین و مشاورین آنان ،
نمایندگان مجلس شوراي اسلامی ، اعضاي شوراي نگهبان ، رئیس قوه قضائیه و معاونین و
مشاورین وي ، رئیس دیوان عالی کشور ، دادستان کل کشور و معاونین و مشاورین آنان ،
رئیس دیوان عدالت اداري ، رئیس سازمان بازرسی کل کشور ، شاغلین نیروهاي م سلح ،
١۵
رؤساي سازمانها و ادارات عقیدتی سیاسی نیروهاي مسلح ، رئیس سازمان صدا و سیماي
جمهوري اسلامی ایران ومعاونین وي، رؤسا و سرپرستان سازمانهاي دولتی،رئیس دانشگاه
آزاد اسلامی،رؤساي کل ومدیران عامل بانکها،رئیس جمعیت هلال احمرو معاونین وي،رئیس
بنیادمستضعفان وجانبازان،سرپرست بنیادشهید،سرپرست بنیادمسکن ، سرپرست کمیته
امداد امام ، رؤساي سازمانها ، مدیران عامل شرکتهاي دولتی ( مانند شرکت مخابرات ،
دخانیات ... ) ، سرپرست نهضت سوادآموزي ، رئیس سازمان نظام پزشکی ایران ، مدیران
کل تشکیلات ستادي وزارتخانه ها و سازمانها و ادارات دولتی و سایر رؤسا ، مدیران و
سرپرستانی که حوزه مسئولیت آنان به کل کشور تسري دارد ، از عضویت در شور اهاي
اسلامی سراسر کشور محرومند مگر آنکه قبل از ثبت نام از سمت خود استعفا نموده و به
هیچ وجه در آن پست شاغل نباشند .
-2 استانداران و معاونین و مشاورین آنان، فرمانداران و معاونین آنان، بخشداران ،
مدیران کل ادارات استانداري ، مدیران کل ، سرپرستان ادارات کل ، معاونین ادارات کل ،
دادستانها ، دادیارها ، بازپرسها ، قضات ، رؤساي دانشگاهها ، رؤساي بانکها ،
رؤسا ، سرپرستان و معاونین سازمانها و شرکتهاي دولتی و نهادها و مؤسسات دولتی و یا
وابسته به دولت که از بودجه عمومی به هر مقدار استفاده می نمایند و سایر رؤسا ، مدیران
و سرپرستان استان ، شهرستان و بخش به ترتیب از عضویت در شوراهاي اسلامی واقع در
محدوده استان ، شهرستان و بخش محرومند ، مگر آنکه قبل از ثبت نام از سمت خود استعفا
نموده و به هیچ وجه در آن پست شاغل نباشند .
١۶
-3 شهرداران و مدیران مناطق و مؤسسات و شرکتهاي وابسته و شاغلین در
شهرداري و مؤسسات و شرکتهاي وابسته به آن از عضویت در شوراي اسلامی شهر محل
خدمت محرومند ، مگر آنکه قبل از ثبت نام از سمت خود استعفا نموده و به هیچ وجه در آن
پست شاغل نباشند .
ماده 29 - اشخاص زیر از داوطلب شدن براي عضویت در شوراها محرومند :
الف – کسانی که در جهت تحکیم مبانی رژیم سابق نقش مؤثر و فعال داشته اند به
تشخیص مراجع ذي صلاح .
ب – کسانی که به جرم غصب اموال عمومی محکوم شده اند .
ج – وابستگان تشکیلاتی به احزاب ، سازمانها و گروهکهایی که غیرقانونی بودن
آنها از طرف مراجع صالحه اعلام شده باشد .
د – کسانی که به جرم اقدام بر ضد جمهوري اسلامی ایران محکوم شده اند .
ه - محکومین به ارتداد به حکم محاکم صالحه قضایی .
و – محکومین به حدود شرعی .
ز – محکومین به خیانت و کلاهبرداري و غصب اموال دیگران به حکم محاکم
صالحه قضایی .
ح – مشهوران به فساد و متجاهران به فسق .
ط – قاچاقچیان مواد مخدر و معتادان به این مواد .
ي – محجوران و کسانیکه به حکم دادگاه مشمول اصل ( 49 ) قانون اساسی باشند . 16
١٧
ك – وابستگان به رژیم گذشته از قبیل (اعضاي انجمنهاي ده ، شهر ، شهرستان و
استان و خانه هاي انصاف ، رؤساي کانونهاي حزب رستاخیز و حزب ایران نوین و
نمایندگان مجلسهاي سنا و شوراي ملی سابق ، کدخدایان و خوانین وابسته به رژیم
گذشته ) .
ماده 30 – هیچیک از داوطلبان عضویت در شوراها نمی توانند همزمان در بیش از
یک حوزه انتخابیه به عنوان داوطلب عضویت در شورا ثبت نام نمایند ، در غیر اینصورت
اسم آنان از فهرست داوطلبان حذف و از آن تاریخ به مدت چهارسال از داوطلب شدن در
انتخابات شوراها محروم می گردند .
1382 ) – در صورتی که هر یک از شوراها به علت فوت ، /7/ ماده 31 ( اصلاحی 6
استعفا یا سلب عضویت اعضاي اصلی و علی البدل ، فاقد حد نصاب لازم براي تشکیل جلسه
گردد و بیش از هیجده ماه به پایان دوره مانده باشد وزارت کشور موظف است حداکثر
ظرف دو ماه انتخابات میاندوره اي جهت تکمیل تعداد اعضاي اصلی و علی البدل و ادامه
فعالیت آن را برگزار نماید .
ج – هیأت اجرایی و وظایف آنها
1382 ) – بمنظور برگزاري انتخابات شوراهاي اسلامی شهر ، /7/ ماده 32 (اصلاحی 6
هیأت اجرایی شهرستان به ریاست فرماندار و عضویت رئیس اداره ثبت احوال ، رئیس
آموزش و پرورش و هشت نفر از معتمدان در محدوده شهرستان تشکیل می شود . 17
١٨
1382 ) – براي تعیین هشت نفر معتمدان هیأت اجرایی ، /7/ تبصره 1 ( اصلاحی 6
فرماندار سی نفر از معتمدان اقشار مختلف مردم از کلیه شهرهاي محدوده شهرستان را
انتخاب و از آنان دعوت به عمل می آورد .
1382 ) – اعضاي هیأت اجرایی شهرستان و معتمدان دعوت /7/ تبصره 2 ( الحاقی 6
شده از سوي فرماندار نباید داوطلب عضویت در شوراي شهر باشند .
1382 ) – براي برگزاري انتخابات شوراهاي اسلامی روستا ، /7/ ماده 33 ( اصلاحی 6
هیأت اجرایی بخش به ریاست بخشدار و عضویت نماین دگان دستگاههاي مذکور در ماده
32 ) و مسئول جهاد کشاورزي بخش یا معاون وي و هفت نفر از معتمدان محدوده بخش )
تشکیل می شود . 18
1382 ) – براي تعیین هفت نفر از معتمدان هیأت اجرایی ، /7/ تبصره 1 ( اصلاحی 6
بخشدار سی نفر از معتمدان اقشار مختلف مردم از روستاهاي محدوده بخش را انتخاب و از
آنان دعوت به عمل می آورد .
1382 ) – اعضاي هیأت اجرایی بخش و معتمدان دعوت شده /7/ تبصره 2 ( الحاقی 6
از سوي بخشدار نباید داوطلب عضویت در شوراي روستا باشند .
1382 )- معتمدان منتخب موضوع مواد ( 32 ) و ( 33 ) به /7/ ماده 34 ( اصلاحی 6
دعوت فرماندار و بخشدار ( یا نماینده وي ) ظرف دو روز پس از انتخاب تشکیل جلسه داده ،
پس از حضور دو سوم مدعوین ( حداقل بیست نفر ) از بین خود به ترتیب هشت و هفت نفر
را به عنوان معتمدان اصلی و پنج نفر را به عنوان معتمدان علی البدل هیأت اجرایی
شهرستان و بخش با رأي مخفی و اکثریت نسبی آراء انتخاب می نمایند . 19
١٩
1382 ) – فرماندار و بخشدار ( یا نماینده وي ) مکلف است /7/ ماده 35 ( اصلاحی 6
به ترتیب هشت و هفت نفر ازمعتمدان اصلی را براي شرکت در جلسات هیأت اجرایی
انتخابات دعوت نماید . 20
ماده 36 - جلسات هیأت اجرایی با حضور دوسوم اعضا رسمیت یافته و در صورت
استعفا یا غیبت غیرموجه هر یک از معتمدین هیأت اجرایی در سه جلسه که به منزله استعفا
تلقی می گردد ، فرماندار یا بخشدار ( یا نماینده وي ) از اعضاي علی البدل به ترتیب آراء به
جاي آنان دعوت خواهد نمود .
تبصره 1 – غیرموجه بودن غیبت با تصویب دوسوم اعضاي هیأت اجرایی
خواهد بود .
تبصره 2 –تصمیمات هیأت اجرایی با اکثریت آراي اعضاي حاضر معتبر
خواهد بود .
1382 ) – در صورتی که با دعوت از اعضاي اصلی و /7/ تبصره 3 ( اصلاحی 6
علی البدل ، اکثریت حاصل نگردید ، اعضاي اداري هیأت اجرایی بقیه معتمدان ( تا سی نفر )
را دعوت نموده تا کسري اعضا را از میان خود انتخاب نمایند . 21
ماده 37 - عضویت هر فرد در بیش از یک هیأت اجرایی بطور همزمان ممنوع است .
ماده 38 - اعضاي اداري هیأت اجرایی تا زمانی که از سمت اداري خود مستعفی یا
برکنار نشده اند ، شخصاً مکلف به شرکت در جلسات هیأت اجرایی می باشند و غیبت
غیرموجه آنان در جلسات هیأت اجرایی تمرد از وظایف قانونی محسوب می گردد و
٢٠
فرماندار یا بخشدار ( یا نماینده وي ) موظف است بلافاصله پس از غیبت اعضاي اداري
هیأت اجرایی مراتب را با ذکر علت غیبت به مقام مافوق وي اعلام دارد .
1382 ) – در صورتی که فرماندار و بخشدار بدون عذر موجه /7/ تبصره ( اصلاحی 6
در جلسات شرکت ننماید بقیه اعضاء هیأت اجرایی موظفند ، موضوع را صورتجلسه کرده و
مراتب را به مقام مافوق گزارش نمایند .
ماده 39 - هیأتهاي اجرایی در اسرع وقت تشکیل جلسه داده و پس از تعیین محل
استقرار شعب ثبت نام و اخذ رأي ، تعداد و محل شعب ثبت نام و اخذ رأي را صورتجلسه
نموده و یک هفته قبل از روز اخذ رأي مبادرت به انتشار آگهی انتخابات حاوي تاریخ
برگزاري انتخابات و اوقات اخذ رأي و شرایط انتخاب کنندگان و مقررات جزایی و محل
شعب ثبت نام و اخذ رأي در حوزه انتخابیه می نمایند .
ماده 40 – هیأتهاي اجرایی براي هر شعبه ثبت نام و اخذ رأي 5 نفر از معتمدین
محل را که داراي سواد خواندن و نوشتن باشند انتخاب و جهت صدور حکم به فرماندار و
بخشدار حوزه انتخابیه معرفی می نمایند .
تبصره 1- در صورتی که در محل استقرار شعبه ثبت نام و اخذ رأي به تعداد کافی
معتمد با سواد نباشد هیأت اجرایی میتواند افرادي را از خارج ( حتی الامکان از محدوده
همان بخش ) براي آن شعبه انتخاب و به حکم فرماندار یا بخشدار اعزام نماید .
تبصره 2- اعضاي شعب ثبت نام و اخذ رأي از بین خود یک رئیس و یک نایب
رئیس و سه نفر منشی انتخاب می نمایند .
٢١
ماده 41 - مأموران انتظامی در حدود قانون موظف به ایجاد نظم و جلوگیري از
هرگونه بی نظمی در جریان انتخابات و حفاظت صندوقهاي رأي می باشند نیروهاي نظامی
و انتظامی حق دخالت در امور اجرایی و نظارت در انتخابات را ندارند .
ماده 42 - هیأتهاي اجرایی انتخابات شوراهاي اسلامی مسئول صحت برگزاري
انتخابات حوزه انتخابیه خود می باشند .
ماده 43 - هیأتهاي اجرایی میتوانند براي بعضی از مناطق که لازم باشد شعب سیار
ثبت نام و اخذ رأي با ذکر مسیر حرکت و محل توقف تعیین نمایند .
ماده 44 - هیأتهاي اجرایی باید ترتیبی اتخاذ نمایند که یک روز قبل از اخذ رأي ،
محل ثبت نام و اخذ رأي آماده باشد .
ماده 45 - فرماندار و بخشدار هر حوزه انتخابیه مکلف است پس از وصول دستور
وزارت کشور مبنی بر شروع انتخابات و همزمان با تشکیل هیأت اجرایی ت اریخ مراجعه
داوطلبان عضویت در شوراهاي اسلامی را ضمن انتشار آگهی به اطلاع کلیه اهالی حوزه
انتخابیه برساند .
تبصره 1- مهلت مراجعه داوطلبان به فرمانداري ، بخشداري جهت اعلام داوطلبی
هفت روز از تاریخ مقرر در آگهی ثبت نام می باشد .
تبصره 2- شرایط انتخاب شوندگان و تاریخ شروع و خاتمه قبول برگ اعلام
داوطلبی از طرف فرماندار ، بخشدار در آگهی اعلام داوطلبی قید خواهد شد .
٢٢
ماده 46 - هیأت اجرایی موظف است بمنظور احراز شرایط مذکور در مواد 26 و 29
درباره هر یک از داوطلبان عضویت در شوراي اسلامی شهر حسب مورد از مراجع ذیربط از
قبیل اداره اطلاعات ، نیروي انتظامی ، دادگستري ، ثبت احوال استعلام نماید .
تبصره 1- چنانچه داوطلبان شرکت در انتخابات شوراهاي اسلامی روستا مظنون
به داشتن یکی از موارد مذکور در ماده 29 باشند هیأت اجرایی مربوط موظف است حسب
مورد از مراجع ذي ربط مذکور در ماده فوق استعلام نماید .
تبصره 2- مراجع مذکور در ماده فوق موظف هستند ظرف مدت 10 روز از تاریخ
وصول استعلام نسبت به موارد استعلام کتباً پاسخ دهند .
ماده 47 - هیأتهاي اجرایی پس از دریافت نتیجه رسیدگی به سوابق داوطلبان
موظفند ظرف مدت هفت روز به صلاحیت داوطلبان رسیدگی و نتیجه را اعلام نمایند .
1382 ) – نظر هیأتهاي اجرایی بخش و شهرستان مبنی بر /7/ ماده 48 ( اصلاحی 6
تأیید صلاحیت داوطلبان قطعی است و نظر هیأتهاي مذکور درخصوص رد صلاحیت
داوطلبان حسب مورد با تأیید هیأتهاي نظارت معتبر است . 22
ماده 49 – بررسی سوابق داوطلبان باید محرمانه انجام گیرد بطوري که موجب
، 28 ، 27 ، هتک حیثیت و آبروي افراد نشود و بررسیها از محدوده موارد مذکور در مواد 26
29 و 30 این قانون خارج نگردد و افشاي هرگونه اطلاعات دریافت شده توسط اعضاي
هیأتهاي اجرایی و یا هر شخص دیگر ممنوع است .
ماده 50 – هیأتهاي اجرایی مکلفند در انجام وظایف خود بی طرفی کامل را رعایت
نمایند و در صورت تخلف ، فرماندار یا بخشدار موظف است با رأي اکثریت اعضاي هیأت
٢٣
اجرایی نسبت به تعویض هر یک از معتمدین هیأت اجرایی و در مواردي که انحلال هیأت
اجرایی ضروري باشد با تأیید استاندار و هیأت نظارت استان اقدام نماید . تشکیل مجدد
هیأت اجرایی با رعایت مقررات مندرج در این قانون انجام می گیرد و تصمیمات متخذه هیأت
اجرایی منحله عنداللزوم وسیله هیأت اجرایی جدید قبل از انقضاي مهلت قانونی رسیدگی به
صلاحیت داوطلبان قابل تجدیدنظر خواهد بود .
تبصره 1- داوطلبان شرکت در انتخابات شوراهاي اسلامی روستا و شهر که
صلاحیت آنان در هیأت اجرایی رد شده است میتوانند ظرف مدت 4 روز از تاریخ اعلام
اسامی نامزدهاي انتخاباتی شکایت خود را به ترتیب داوطلبان شوراي اسلامی روستا به
هیأت نظارت شهرستان و داوطلبان شوراي اسلامی شهر به هیأت نظارت استان تسلیم
نمایند .
تبصره 2- شاکیان می توانند شکایت خود را ظرف مهلت مقرر به هیأت اجرایی
مربوط نیز تسلیم نمایند . هیأت اجرایی موظف است بلافاصله شکایت دریافتی را به هیأت
نظارت ذیربط ارسال نماید .
تبصره 3- هیأت نظارت موظف است ظرف مدت 10 روز از تاریخ دریافت شکایات
به آنها رسیدگی و نتیجه را به هیأت اجرایی مربوط اعلام نماید . نظر هیأت نظارت در این
خصوص قطعی و لازم الاجرا است .
تبصره 4- هیأت اجرایی موظف است پس از وصول نظریه هیأت نظارت ، اسامی
آن تعداد از داوطلبانی را نیز که صلاحیت آنان مورد تأیید هیأت نظارت قرار گرفته است از
طریق انتشار آگهی به اطلاع اهالی برساند .
٢۴
ماده 51 - فرماندار یا بخشدار یا نمایندگان آنان مکلفند فهرست اسامی نامزدهاي
تأیید شده انتخابات را ظرف 3 روز از طریق انتشار آگهی به اطلاع اهالی حوزه انتخابیه
برسانند .
ماده 52 - هیأتهاي اجرایی موظفند از تاریخ اعلام نهایی صلاحیت داوطلبان تا دو
روز پس از اعلام نتیجه اخذ رأي انتخابات شکایت واصله را بپذیرند و از تاریخ دریافت
شکایات ظرف مدت پنج روز در جلسه مشترك هیأت اجرایی و هیأت نظارت به آنها
رسیدگی و اخذ تصمیم نمایند .
د – هیأتهاي نظارت و وظایف آنها
ماده 53 - کیفیت نظارت بر انتخابات شوراهاي اسلامی کشور طبق مواد 73 و 74
قانون اصلاح قانون تشکیلات شوراهاي اسلامی کشوري و انتخابات شوراهاي مزبور
1365 خواهد بود . 23 /4/ مصوب 29
ماده 54 - اعلام نتیجه اخذ رأي انتخابات شوراهاي اسلامی روستا و بخش به عهده
بخشدار و در انتخابات شوراهاي اسلامی شهر به عهده فرماندار خواهد بود .
ماده 55 - تأیید صحت انتخابات شوراهاي روستا و بخش با هیأت نظارت بخش و
اعلام آن توسط بخشدار انجام می گیرد . دراین خصوص چنانچه کسی شکایت داشته باشد
ظرف مدت دو روز به هیأت نظارت شهرستان ارسال و هیأت مذکور ظرف مدت 15 روز
نظرنهایی خود را اعلام خواهد نمود .
ماده 56 - تأیید صحت انتخابات شوراهاي شهر با هیأت نظارت شهرستان است و
اعلام آن توسط فرماندار انجام میگیرد . دراین خصوص چنانچه کسی شکایتی داشته باشد
٢۵
ظرف مدت دو روز به هیأت نظارت استان ارسال و هیأت مذکور ظرف مدت 15 روز
نظرنهایی خود را اعلام خواهد نمود .
ماده 57 - توقف یا ابطال انتخابات یک یا چند شعبه اخذ رأي در روستاها به
پیشنهاد هیأت نظارت شهرستان و تأیید هیأت نظارت استان خواهد بود .
1382 ) – در انتخابات شوراهاي اسلامی شهر توقف یا ابطال /7/ ماده 58 ( اصلاحی 6
انتخابات یک یا چند شعبه اخذ رأي که در سرنوشت انتخابات مؤثر باشد به پیشنهاد هیأت
نظارت استان و تأیید هیأت مرکزي نظارت خواهد بود .
1382 ) – ابطال آراء باید مستند به قانون و همراه با اسناد و /7/ تبصره ( الحاقی 6
مدارك معتبر باشد . در غیراینصورت ابطال آراء جرم تلقی شده و مرتکب یا مرتکبین و نیز
کسانی که گزارش یا شهادت کذب داده باشند طبق قانون مجازات می شوند . 24
1382 ) – اقدامات هیأت نظارت شهرستان و هیأت نظارت /7/ ماده 59 ( اصلاحی 6
استان جز در مورد تأیید صلاحیت کاندیداها و تأیید صحت انتخابات نافی اختیارات هیأت
مرکزي نظارت نبوده و تصمیم هیأت مرکزي نظارت قطعی و لازم الاجرا است . 25
ماده 60 – جلسات هیأت مرکزي نظارت و هیأت نظارت شهرستانها با حضور 4 نفر
از اعضا و جلسات هیأتهاي نظارت استان و بخش با حضور کلیه اعضا تشکیل و مصوبات
آنان با رأي اکثریت اعضا معتبر خواهد بود.
تبصره 1- در صورت تساوي آرا در تصمیم گیریها ، تصمیمی را که رئیس جلسه با
آن موافقت دارد معتبر است .
٢۶
تبصره 2- اعضاي هیأتهاي نظارت بخش و شهرستان و استان و ناظرین در شعب
ثبت نام و اخذ رأي باید در انجام وظایف خود بی طرفی کامل را رعایت نمایند . در صورت
تخلف ، فرد متخلف توسط هیأت نظارت مافوق برکنار می شود و چنانچه اکثر اعضاي
هیأت نظارت بی طرفی کامل را رعایت نکنند هیأت متخلف توسط هیأت مرکزي نظارت
منحل خواهد شد .
ماده 61 - هیأت مرکزي نظارت بر انتخابات شوراهاي اسلامی ، به طرق زیر نظارت
خود را اعمال می نمایند :
الف – گزارشهاي وزارت کشور و بازرسیهاي آن .
ب – اعزام بازرسان مستقل در صورت لزوم براي رسیدگی به شکایات مربوط به
هیأتهاي اجرایی و مباشرین وزارت کشور .
ج – رسیدگی نهایی شکایات و پرونده ها و مدارك انتخابات .
د – تعیین ناظر در تمام هیأتهاي مربوط به انتخابات .
تبصره – هیأتهاي نظارت بر انتخابات شوراهاي اسلامی میتوانند از کارمندان
دولت درجهت نظارت بر انتخابات کمک بگیرند .
ماده 62 - هیأتهاي اجرایی موظفند هیأتهاي نظارت مربوط را درجریان کلیه مراحل
و امور انتخابات قرار دهند .
ماده 63 - در تمام مدتی که انتخابات برگزار می شود هیأت مرکزي نظارت در
سراسر کشور و هیأت نظارت استان و شهرستان و هیأتهاي بخش در حوزه هاي انتخابیه
خود بر کیفیت انتخابات نظارت کامل خواهند داشت و در هر مورد که سوء جریان یا تخلفی
٢٧
مشاهده کنند آن را به بخشداران و فرمانداران اعلام و آنان موظفند بنا به نظر هیأتهاي
مذکور طبق قانون انتخابات در رفع نواقص اقدام کنند و هیأتهاي نظارت استانها مکلفند
مسائل مورد اختلاف را در همان استان حل نمایند و در صورتی که مقامات وزارت کشور
نظرات آنان را لحاظ ننمایند مراتب را جهت رسیدگی نهایی به هیأت مرکزي نظارت گزارش
خواهند کرد .
ماده 64 - وزارت کشور موظف است حداقل یک ماه قبل از صدور دستور شروع
انتخابات در هر یک از حوزه هاي انتخابیه مراتب را به اطلاع و تأیید هیأت مرکزي نظارت
برساند .
ماده 65 - هیأتهاي اجرایی موظفند یک نسخه از صورتج لسه اقدامات خود را به
ناظرین تسلیم نمایند . در هر مورد که وجود امضاي هیأتهاي اجرایی در قانون انتخابات
پیش بینی شده است امضاي ناظرین نیز لازم است .
ماده 66 - وزارت کشور بمنظور حسن انجام انتخابات میتواند مأمورینی جهت
بازرسی و کنترل جریان انتخابات بطور ثابت یا سیار به حوزه هاي انتخابیه اعزام نماید .
ه - تخلفات
ماده 67 - ارتکاب هرگونه تقلب و تزویر در انتخابات و اعمال خلاف این قانون و
آیین نامه اجرایی آن از قبیل موارد ذیل جرم محسوب می شود :
الف – خرید و فروش رأي .
ب – تقلب و تزویر در اوراق تعرفه یا برگ رأي یا صورتجلسات .
ج – تهدید یا تطمیع در امر انتخابات .
٢٨
د – رأي دادن با شناسنامه جعلی .
ه - رأي دادن با شناسنامه دیگري .
و – رأي دادن بیش از یکبار .
ز – اخلال در امر انتخابات .
ح – کم و زیاد کردن آرا و یا تعرفه ها .
ط – تقلب در رأي گیري یا شمارش آراء .
ي – رأي گرفتن با شناسنامه کسی که حضور ندارد .
ك – توصیه به نوشتن اسم نامزد معین در ورقه از طرف اعضاي شعبه اخذ رأي یا
هر فرد دیگري درمحل صندوق رأي .
ل – تغییر و تبدیل یا جعل و یا ربودن و یا معدوم نمودن اوراق و اسناد انتخاباتی
از قبیل تعرفه و برگ رأي ، صورتجلسات ، تلکسها ، تلفنگرامها و تلگرافها .
م – بازکردن و یا شکستن قفل محل نگهداري و لاك و مهر صندوقهاي رأي
بدون مجوز .
ن – جابجایی ، دخل و تصرف و یا معدوم نمودن اسناد انتخاباتی بدون مجوز
قانونی .
س – دخالت در امر انتخابات با سند مجعول .
ع – ایجاد رعب و وحشت براي رأي دهندگان یا اعضاي شعبه ثبت نام و اخذ رأي با
سلاح یا بدون سلاح در امر انتخابات .
ف – دخالت در امر انتخابات با سمت مجعول یا به هر نحو غیرقانونی .
٢٩
ص – ممانعت از حضور نمایندگان نامزدها در شعب ثبت نام و اخذ رأي .
ق – عدم رعایت بی طرفی و جانبداري از نامزد انتخاباتی توسط مجریان انتخابات
و اعضاي هیأتهاي نظارت استان ، شهرستان و بخش و ناظران شعب ثبت نام و اخذ رأي .
تبصره – چنانچه وقوع جرایم مندرج در ماده فوق موجب گردد تا جریان انتخابات
در یک یا چند شعبه ثبت نام و اخذ رأي از مسیر قانونی خود خارج شود و در نتیجه
انتخابات مؤثر باشد مراتب جهت اخذ تصمیم به هیأت نظارت استان اعلام می گردد .
فصل سوم – وظایف واختیارات شوراها 26
ماده 68 - وظایف و اختیارات شوراي اسلامی روستا عبارت است از :
الف – نظارت بر حسن اجراي تصمیمهاي شوراي اسلامی روستا .
1382 ) – ارائه پیشنهاد جهت رفع کمبودها ، نارسایی ها و نیازها /7/ ب ( اصلاحی 6
به مقامات ذیربط .
مقامات مذکور موظف به بررسی پیشنهادها و ارائه پاسخ ، حداکثر ظرف مدت دو
ماه ، به شورا هستند . در صورت عدم ارائه پاسخ در موعد مقرر ، مراتب براي پی گیري
قانونی به اطلاع مقامات مافوق می رسد . 27
1382 ) – تشکیل گردهمایی عمومی جهت ارائه گزارش کار و /7/ ج ( اصلاحی 6
دریافت پیشنهادها و پاسخ به سؤالات و جلب مشارکت و خودیاري مردم براي پیشبرد امور
روستا حداقل دو بار در سال و با پانزده روز اعلام قبلی . 28
٣٠
د – تبیین و توجیه سیاستهاي دولت و تشویق و ترغیب روستائیان جهت اجراي
سیاستهاي مذکور .
ه - نظارت و پیگیري اجراي طرحها و پروژه هاي عمرانی اختصاص یافته به
روستا .
و – همکاري با مسئولان ذیربط براي احداث ، اداره ، نگهداري و بهره برداري از
تأسیسات عمومی ، اقتصادي ، اجتماعی و رفاهی مورد نیاز روستا در حدود امکانات .
ز – کمک رسانی و امداد در مواقع بحرانی و اضطراري مانند جنگ و وقوع حوادث
غیرمترقبه و نیز کمک به مستمندان و خانواده هاي بی سرپرست با استفاده از خودیاریهاي
محلی .
ح – تلاش براي رفع اختلافات افراد و محلات و حکمیت میان آنها .
1382 ) – پیگیري شکایات اهالی روستا از ادارات حوزه مربوط از /7/ ط ( اصلاحی 6
طریق مقامات مسئول . 29
ي – همکاري با نیروهاي انتظامی جهت برقراري امنیت و نظم عمومی .
ك – ایجاد زمینه مناسب و جلب مشارکت عمومی در جهت اجراي فعالیتهاي تولیدي
وزارتخانه ها و سازمانهاي دولتی .
1382 ) – فراهم نمودن زمینه مشارکت و جلب همکاري مردم در /7/ ل ( اصلاحی 6
جهت ایجاد و توسعه نهادهاي مدنی ، کتابخانه و مراکز فرهنگی ، بهبود و ارتقاي فرهنگی
اقشار مختلف بویژه جوانان و بانوان و برنامه ریزي در انجام خدمات اجتماعی ، اقتصادي ،
٣١
عمرانی ، بهداشتی ، فرهنگی ، آموزشی ، سوادآموزي و سایر امور با موافقت و هماهنگی
مراجع ذیربط . 30
م – انتخاب فردي ذي صلاح به سمت دهیار براي مدت چهارسال براساس آیین نامه
مربوط و معرفی به بخشدار جهت صدور حکم .
تبصره – عزل دهیار با رأي اکثریت اع ضاي شوراي اسلامی روستا براساس
آئین نامه مربوط انجام می شود و به بخشدار جهت صدور حکم عزل اعلام می گردد .
1382 ) – ایجاد زمینه مناسب براي توسعه اشتغال و جلب /7/ ن ( الحاقی 6
مشارکتهاي عمومی در جهت گسترش فعالیتهاي تولیدي .
1382 ) – مشارکت در تهیه طرحهاي هادي روستا و بهسازي /7/ س ( الحاقی 6
بافتهاي فرسوده و ضوابط و مقررات ساخت و ساز .
1382 ) – نظارت بر حسن اجراي مقررات مربوط به حفاظت و /7/ ع ( الحاقی 6
بهسازي محیط زیست روستا و بهره برداري از منابع طبیعی و جلوگیري از فرسایش خاك
و حفظ عمران ، مزارع ، باغها ، مراتع ، جنگل ها ، محدوده هاي زیست محیطی ، احیاء و
لایروبی قنوات و نهرهاي متروکه و ارائه طرح و پیشنهاد در این زمینه ها به شوراي بخش .
1382 ) – بررسی برنامه هاي پیشنهادي ارگانهاي اجرایی در /7/ ف ( الحاقی 6
زمینه هاي اجتماعی ، اقتصادي ، عمرانی ، بهداشتی ، فرهنگی ، آموزشی و سایر امور رفاهی
از نظر تطبیق با ضرورت هاي موجود در حوزه انتخابیه شورا و ارائه گزارش نارسایی ها
به شوراي مافوق و مراجع اجرایی ذي ربط .
٣٢
1382 ) – نظارت بر حفظ و نگهداري تأسیسات عمومی و عمرانی /7/ ص ( الحاقی 6
و اموال و دارایی هاي روستا .
1382 ) – هر تیره از عشایر کوچ رو کشور با حداقل /7/ ماده 68 مکرر ( الحاقی 6
بیست خانوار در حکم روستا (ده) بوده و شوراي عشایري با وظایف و اختیارات شوراي
روستا در آن تیره تشکیل می گردد . شوراي عشایري مذکور در زمان تشکیل شوراي بخش
محل استقرار خود همانند شوراي روستا مشارکت خواهد داشت .
همکاري در امور مربوط به دام ، مرتع و کوچ جزو وظایف شوراي عشایري
خواهد بود .
1382 ) – دهیار به مدت چهارسال انتخاب و وظایف زیر را /7/ ماده 69 ( اصلاحی 6
به عهده دارد : 31
-1 اجراي مصوبات شوراي روستا .
-2 همکاري با نیروي انتظامی درخصوص اعلام وقوع جرایم ، اجراي مقررات خدمت
وظیفه عمومی ، حفظ نظم عمومی و سعی در حل اختلافات محلی .
-3 اعلان فرامین و قوانین و مقررات عمومی .
-4 همکاري در حفظ و نگهداري تأسیسات عمومی و عمرانی و اموال و دارایی هاي
روستا .
-5 همکاري با سازمانها و نهادهاي دولتی و ایجاد تسهیلات لازم در جهت ایفاي
وظایف آنان .
٣٣
-6 مراقبت در اجراي مقررات بهداشتی و حفظ نظافت و ایجاد زمینه مناسب براي
تأمین بهداشت محیط .
-7 همکاري با سازمان هاي ثبت احوال و اسناد درجهت ثبت وقایع چهارگانه سجلی
و اسناد و املاك .
-8 همکاري با مسئولین ذیربط در جهت حفظ ، نگهداري و بهره برداري منابع
طبیعی و میراث فرهنگی واقع در روستا .
-9 اجراي طرحهاي عمرانی و خدماتی در محدوده روستا در صورت آمادگی با تأیید
کمیته برنامه ریزي شهرستان .
-10 تشکیل پرونده براي ایجاد بناها ، تأسیسات و تفکیک اراضی در محدوده
قانونی روستا و ارجاع به بخشداري جهت صدور مجوز .
1382 ) – درآمد حاصل از وصول عوارض مربوط به اجراي /7/ تبصره ( الحاقی 6
این بند در امور عمومی روستا و زیرنظر شوراي روستا هزینه می شود .
31/ 1382 ) – وظایف و اختیارات شوراي اسلا می بخش 1 /7/ ماده 70 ( اصلاحی 6
عبارت است از :
-1 ارائه طرحها و پیشنهادهاي اصلاحی به مسئولین اجرایی منطقه جهت رفع
کمبودهاي اجتماعی ، فرهنگی ، آموزشی ، اقتصادي ، عمرانی ، بهداشتی و سایر امور رفاهی
بخش .
٣۴
تبصره – مقامات اجرایی ذیربط موظف به بررسی طرحها و پیشنهادهاي مذکور و
ارائه پاسخ حداکثر ظرف مدت دو ماه به شورا هستند . در صورت عدم ارائه پاسخ در موعد
مقرر مراتب جهت انجام اقدامات قانونی به اطلاع مقامات مافوق خواهد رسید .
-2 ایجاد هماهنگی لازم بین شوراهاي روستاهاي واقع در محدوده بخش .
-3 نظارت بر شوراهاي روستاها بمنظور رعایت وظایف قانونی .
-4 حل و فصل مشکلات و اختلافات میان دو یا چند روستا یا شوراهاي روستایی
واقع در محدوده بخش ، در مواردي که قابل پیگیري قضایی نیست .
-5 رسیدگی به امور عمرانی بخش که خارج از حیطه اختیارات و وظایف شوراي
روستا است .
-6 ایفاي وظایف شوراي روستا در مزارع مستقل ، مکان ها و آبادي ها و
روستاهایی که به هر دلیل فاقد شوراي روستا می باشند .
-7 تشویق مردم به همکاري و سرمایه گذاري در امور و برنامه هاي عمرانی بخش
از قبیل توسعه کشاورزي ، حمل و نقل ، بهداشت ، صنایع روستایی و دستی ، امور فرهنگی
و مذهبی بخش .
-8 بررسی و تأیید طرحهاي هادي روستاهاي واقع در محدوده بخش و ارسال به
مراجع ذي ربط جهت تصویب نهایی . 32
ماده 71 - وظایف شوراي اسلامی شهر به شرح زیر است :
-1 انتخاب شهردار براي مدت چهارسال . 33
٣۵
تبصره 1- ش�